Скачать с ютуб Nghề đặt trúm lươn ở miền Tây в хорошем качестве

Nghề đặt trúm lươn ở miền Tây

Ngoài nguồn lợi cá đồng, lươn là một trong những đặc sản rất nổi tiếng của vùng đất Cà Mau. Tuy nhiên, để bắt được lươn, nông dân Cà Mau chủ yếu là đặt trúm. Do đó, nghề đặt trúm ở Cà Mau vốn rất phát triển và có truyền thống từ lâu đời. Những năm trước và sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, ở vùng nông thôn Cà Mau hầu như nhà nào, hộ nào cũng có giàn trúm để làm kế sinh nhai hoặc chí ít cũng có vài ống trúm để đặt lươn ăn hàng ngày. Trúm là một ngư cụ hình ống đặc thù chỉ dùng để bắt lươn. Trúm được làm bằng tre. Mỗi ống dài khoảng 1 mét, đường kính rộng khoảng 10 đến 15 phân. Để làm trúm, người đặt lươn thường chọn những cây tre già, đúng kích cỡ, thẳng, dài và dao lóng (thưa mắt) rồi đốn về cắt ra từng đoạn khoảng 1 mét. Các ống tre được phơi khô hoặc hơ trên ngọn lửa nhỏ để không bị thối, chống mối mọt và lâu mục, có thể sử dụng được nhiều mùa. Sau đó, các ống tre được thụt mắt cho thông ống và chỉ chừa mắt cuối cùng ở phần đuôi trúm. Nếu không có mắt cuối cùng thì dùng đoạn gỗ bịt kín đuôi trúm để ngăn không cho lươn ra ngoài. Ở phần đuôi trúm có lỗ thông hơi, để khi lươn “chạy” (đi) vào trúm có không khí để thở mà không bị chết ngợp. Riêng miệng trúm được để trống và lắp vào một cái hom như hom lọp đặt cá. Hom trúm được làm bằng nan tre già, vót mỏng, đan bằng dây trúc hoặc dây bồng bông. Hom trúm càng bóng láng thì “độ nhạy” của nó càng cao. Đặt trúm có “chạy” được nhiều lươn hay không cũng tùy thuộc rất nhiều vào hom trúm. Hom trúm dễ dàng tháo rời ra khi thả mồi vào ống trúm hoặc đổ lươn ra và chỉ cố định bằng cái ghim chui qua 2 lỗ nhỏ trên miệng trúm. Khi đặt trúm, người đặt phải dùng cá tạp, cá chết để làm mồi. Mồi đặt trúm phải được nấu chín, nghiền nhuyễn, trộn với giun đất băm nhỏ để tạo mùi tanh và bỏ ít “thuốc đặt lươn” tạo sự hấp dẫn để dụ lươn “chạy” vào trúm. Sau đó, mồi đặt trúm được gói bằng những cọng năn tươi hoặc lá môn nước. Khi đặt, mỗi ống trúm thả vào một gói mồi. Nếu mồi gói bằng lá môn, trước khi thả mồi vào ống trúm dùng ghim hom trúm đâm thủng lá môn cho mùi thơm của mồi tỏa ra bên ngoài để dụ lươn vào trúm ăn mồi. Nhiều khi không có cá, người đặt trúm còn dùng ruột ốc lác, ốc bươu để nấu mồi. Thông thường “thuốc đặt lươn” được làm từ “cây nhà lá vườn” như dầu dừa, tỏi lơi, bồ bồ, đu đủ dầu, cỏ the... Tùy theo “toa thuốc” của người đặt trúm mà “kê đơn”. Về sau, nhiều người đặt lươn ở Cà Mau còn “nghiên cứu” ra “thuốc đặt lươn” từ những vị thuốc bắc. Nhưng tóm lại, mồi đặt trúm bao giờ cũng phải có “thuốc đặt lươn” để dẫn dụ lươn vào trúm. rúm thường được đặt vào buổi xế chiều. Kinh nghiệm của người đặt trúm là phải biết chọn hướng gió, vùng nước và xác định nơi nào có nhiều hay ít lươn. Khi đặt, ống trúm phải có độ dốc vừa phải. Miệng trúm ngập xuống nước từ 10 đến 25 cm và đuôi trúm phải nằm trên mặt nước để lươn “chạy” vào không bị chết ngợp. Người đặt trúm phải biết cách dọn luồng cho lươn vào và biết cách “nghi binh”, “ngụy trang” bằng cách phủ cỏ, che kín miệng trúm để tạo môi trường tự nhiên, thích nghi với bản năng tự nhiên của loài lươn.